ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΓΑΛΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΠΟΛΗΣ.(Απόσπασμα από το βιβλίο του Α,Ματζάρη)

Την παραμονή των Χριστουγέννων στο Γαλατά βγαίναμε τα παιδιά και λέγαμε τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα, παίρνοντας αράδα όλα τα σπίτια του χωριού. Συνήθως είμαστε παρέα και μοιράζαμε το καλάντισμα23, αλλά είχε και μονοφαγάδες που πήγαιναν να τα πουν μόνοι τους. 

Μας δίνανε το μπαξίσ’ μας, που συνήθως ήταν καρύδια, αμύγδαλα, σύκα, γλυκά και σπάνια κάνα μετζίτ’24. 

Για να πηγαίνουμε σε περισσότερα σπίτια και να είμαστε από τους πρώτους, κουτσουρεύαμε τα κάλαντα και λέγαμε λιγοστούς από τους ακόλουθους στίχους:

Χριστουγεννιάτικα κάλαντα

Χριστούγιννα, πρωτούγιννα, πρωτογιορτή του χρόνου!

 Ιβγάτι, διέστι, μάθιτι πως ου Χριστός γιννιέτι.

Την Παναΐα φύλαγα και το Χριστό κινούσα

και την κερά την Παναϊά την ιπαρακαλούσα

, για να μι δώσει τα κλειδιά, κλειδιά του παραδείσου,

ν’ ανοίξου τουν παράδεισου, να τόνε σουριανίσου.

Καθώς τουν εσουριάνιζα, είδια

 τσι τρεις μάγοι γονατ’στοί στη φάτνη του,

 Αυτόν να προσκυνούνε.

Βαλτάσαρ, η μαυριδιρός, τη σμύρνα εκεί απλώνει,

 γιατί έτσι σε ούλους μας τον άνθρωπο δηλώνει.

Η Μελχιόρ, η γέροντας, χρυσάφι του δωρίζει,

γιατί μεγάλο βασιλιά Αυτόν αναγνωρίζει.

Η Γάσπαρ, ως η πιο μικρός, Τ’ αφήνει το λιβάνι,

γιατί σι ούλους έδειξε πως σα Θεό Τον βάνει.

διέστι, μάθιτι, τώρα Χριστός γιννιέτι,

 γιννιέτι κι ανατρέφιτι στου μέλι και στου γάλα.

Του μέλ’ του τρών’ οι άρχουντις, του γάλα οι αφεντάδις

και του μιλισσουβότανου του λούζ’νται οι κιαράδις26.

Δώστι μιλισσουβότανου σ’ ούλα τα παλικάρια,

για να του φάν’, για να του πιουν, να κρέν’νε27 και του χρόνου.

Αφέντη μ’, αφεντάκη μου, δέκα φορές αφέντη,

αφέντη μου στην αφεντιά σ’ χρυσή καντήλα φέγγει.

 Αν βάλ’ς του λάδ’ και του κερί, φέγγεις την κάμαρά σου

 κι απ’ τα παναθύρια σου φέγγεις τη γειτονιά σου.

Αν βάλ’ς και περ’σότερο, φέγγεις τουν κόσμου ούλου.

Κιαρά μ’ καμαροτράχηλη και γαϊτανοφρυδούσα

 κιαρά μου, σα στολίζεσι να πας στην εκκλησιά σου,

κάμνεις τουν ήλιου πρόσωπο και το φεγγάρ’ αγκάλη,

 βάνεις και τον αυγερινό ασ’μένιο δαχτυλίδι.

Κιαρά μ’, η θυγατέρα σου, η ακριβή σου κόρη

να ’χει τα μάτια σαν ιλιές, τα φρύδια σα γαϊτάνι,

να ’χει τα ματουτσάμπουρα28 σαν της ιλιάς τα φύλλα,

να ‘χει και μακριγιά μαλλιά σαράντα πέντι πήχις.

Κιαρά μου, τόνε γιόκα σου, τον μοσχοκανακάρη,

να σ’ αξιώσει ο Θιός παπά να τόνε κάνεις,

να μπαινοβγαίν’ στις εκκλησιές τις μαρμαρουστρουμένις.

Ιμείς ιδώ δεν ήρταμι να φάμι και να πιούμι

ιμείς σας αγαπούσαμι κι ήρθαμι να σας δούμι.

Δώστι μας και τον κόκορα, δώστι μας και την κότα,

δώστι μας και πεντ’ έξι αβγά να πάμι σ’ άλλη πόρτα.

Ιδώ που τραγουδήσαμι, πέτρα να μη ραγίσει

κι η νοικοκύρης του σπιτιού πολλούς χρόνους να ζήσει!

Εκείνη τη χρονιά με τα καλά μαξούλια29 και τα μεγάλα μπερεκέτια, ίσως επειδή ήμουνα κι εγώ στο σπίτι, κάναμε τις καλύτερες γιορτές. Έλαμπε το σπίτι με χριστουγεννιάτικα στολίδια και οι γυναίκες μας ετοίμαζαν τα χριστόψωμα. Ζύμωσαν το καλύτερο αλεύρι με γλυκάνισο και με μαγιά που γινόταν από ξεραμένο βασιλικό, προσθέσανε σπόρους, που είχανε για σπορά την άνοιξη (πεπόνι, καρπούζι, ντομάτα), αν έβρισκαν, κομμάτια από φλούδα πορτοκαλιού ή μαχλέπι, λίγο σουσαμόλαδο και το αφήσανε να φουσκώσει. Μετά τη χωρίσανε σε τόσα κομμάτια, όσα ψωμιά θέλανε να κάνουνε, τα ξαναπλάσανε, στολίσανε το καθένα μ’ ένα σταυρό, ώστε να πιάνει όλη την επιφάνεια, στη μέση βάλανε ένα άσπαστο καρύδι κι από πάνω τα πασπαλίσανε με σουσάμι, τα βάλανε σε πινακωτές μέχρις ότου ξαναφουσκώσουν και μετά τα έψησαν. Το χριστόψωμο, λέγανε, ήταν το ψωμί που έγινε με συνταγή της Παναγίας και ζήτησε να της το κάνουνε, όταν ήταν ετοιμοθάνατη. Αποβραδίς την παραμονή, στο τραπέζι μας έβαλαν τα εννιά πιάτα, που συμβόλιζαν τους εννιά μήνες που ο Χριστός έμεινε στην κοιλιά της Παναγίας, νηστίσιμα φαγητά στολισμένα με σέλινο, μαϊντανό, άνηθο, δυόσμο. Στη μέση το πιάτο με τα χριστόψωμα, δίπλα ένα ποτήρι κρασί και τρία ψωμιά για την Αγία Τριάδα, όπου στο καθένα ήταν μπηγμένο ένα κερί μελίσσιο. Όλοι καθίσαμε γύρω από το τραπέζι, η μάνα μας άναψε τα κεριά και μετά με το θυμιατό θυμιάτισε στη σειρά πρώτα το τραπέζι, μετά τα φαγητά, τη γιαγιά Ανέζω, την οικογένεια, το σπίτι μας, το μαγαζί, τις αποθήκες, τους στάβλους και, τέλος, τα ζώα. Μόλις τέλειωσε, ήρθε και κάθισε στο τραπέζι κι ανέλαβε ο πατέρας να ολοκληρώσει τη γιορτή. Έβγαλε από την τσέπη του την παραδοσακκούλα, τηνάφησε πάνω στο τραπέζι και είπε:

- Αυτοίνοι είν’ οι παράδες του Χρστού. Θα πάν’ στ’ σπουδές τ’ Αλέξανδρου. Αφού φάγαμε, σηκώθηκε ο πατέρας, πήρε το ποτήρι το κρασί και το θυμιατό, έριξε λίγο κρασί στη γωνία του σπιτιού που βρισκόταν πιο κοντά, προς τη μεριά της εκκλησίας, κι έβαλε το θυμιατό στο τζάκι, όπου θα έμενε όλο το Δωδεκάμερο, πριν να ξαναγυρίσει στο εικονοστάσι. 

Αφήσαμε στο τραπέζι λίγο από όλα τα φαγητά, μετά το πήγαμε κάτω από τα εικονίσματα, να τα ευλογήσει ο Χριστός, για να έρθουν οι ψυχές και τα τελεσίμια τη νύχτα να φάνε. 

Το πρωί φάγαμε χριστόψωμα, αλλά η μάνα μας κράτησε ένα πιάτο γεμάτο για το βραδινό τραπέζι, ένα πιάτο για την παραμονή του Αγίου Βασιλείου κι ένα πιάτο για την παραμονή των Φώτων. 

Μερικά από τα χριστόψωμα που ψήσαμε, τα μοιράσαμε στην γειτονιά και σε συγγενικά μας σπίτια. Ανήμερα πήγαμε όλοι στη λειτουργία των Χριστουγέννων και ο παππούς μου με έβαλε να ψάλλω τον Απόστολο. «Αδελφοί, ότε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, εξαπέστειλεν ο Θεός τον Υιόν…». Ίσως εξαιτίας αυτού έγινα και ψάλτης.

Τα Χριστούγεννα είχε μαγειρέψει η μάνα μας καπούσκα, χοιρινό κρέας με λάχανο, γιατί το είχαν σε καλό. Όλα τα σπίτια έτρεφαν γουρούνι, την παραμονή το έσφαζαν και παίρνανε το κρέας και το αίμα του. 

Από το κρέας χωρίζανε το καθαρό λίπος, που το παστώνανε και κάνανε το λαρδί30, ενώ το υπόλοιπο το τσιγαρίζανε, βγάζανε το βούτυρο της χρονιάς και τις τσιγαρίδες31. Με το αίμα έβαζαν μια βούλα στο μέτωπο των μελών της οικογένειας, για να μην τους τσιμπούν κουνούπια και να μην τους πιάνει η ελονοσία ή η ευλογιά, λέγανε.

23. Καλάντισμα: εδώ, η είσπραξη από τα κάλαντα. 24. Μετζίτι (τουρκ.): τούρκικο ασημένιο νόμισμα του σουλτάνου Αβδούλ Μετζίτ (18391861), το 1/5 της λίρας, ίσο με 20 γρόσια ή 80 μεταλλίκια. Λέγεται και ‘κοσάρι.

25. Γρεκάτι (ιδιωμ. θρακ.): γροικάτε (αρχ. αγροικάτε), ακούστε. 26. Κιαράδις (ιδιωμ. θρακ.): κυράδες. 27. Κρέν’νε (ιδιωμ. θρακ. <κρίνουν): απαντούν, λένε. 

28. Ματουτσάμπουρα (ιδιωμ. θρακ.): ματοτσίνορα, ματόφρυδα. 29. Μαξούλι (τουρκ.): παραγωγή, σοδειά, εισοδήματα. 30. Λαρδί: παστό χοιρινό λίπος. 31. Τσιγαρίδες: καβουρντισμένα κομματάκια χοιρινού, διατηρημένα μέσα σε λίπος.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ

‘ΧΑΜΕΝΕΣ ΓΕΝΙΕΣ  ΧΑΜΕΝΕΣ ΑΓΑΠΕΣ΄’  ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΠΑΛΤΑ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΑΤΖΑΡΗΣ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΕΟΦ: Η λίστα με τα βρεφικά γάλατα που ανακαλούνται στην Ελλάδα.

Mετά από σχετική ανακοίνωση των Γαλλικών Αρχών για περιστατικά σαλμονέλλωσης από το στέλεχος Salmonella agona που συνδέονται με τα αντίστοιχα προϊόντα που είχαν παραχθεί στο εργοστάσιο της εταιρείας LACTALIS  στη Γαλλία, o ΕΟΦ ανακαλεί προσωρινά παρτίδες βρεφικών γαλάτων.

Το μέτρο αυτό είναι προσωρινό, για προληπτικούς λόγους, μέχρι να ολοκληρωθεί η διερεύνηση. Αφορά σε παρτίδες βρεφικών γαλάτων που παρήχθησαν μετά τις 15 Φεβρουαρίου 2017 στο συγκεκριμένο εργοστάσιο και επισυνάπτεται σχετικός Πίνακας (για τον Πίνακα πατήστε εδώ).

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο ΕΟΦ,  από τα βρεφικά γάλατα που περιλαμβάνονται στον Πίνακα, έχουν διατεθεί στην ελληνική αγορά όσα φέρουν την κίτρινη επισήμανση και είναι:

FREZYLAC AR 400G X12 GRECE- 17C0012772 08/05/2019

FREZYLAC AR 400G X12 GRECE 17C0013639 16/10/2019

FREZYLAC AR STICK 18Gx100 17C0013363 05/09/2019

FREZYLAC HA 400 G X12 GRECE 17C0012636 11/04/2019

FREZYLAC HA 400 G X12 GRECE 17C0012817 22/05/2019

FREZYLAC HA 400 G X12 GRECE 17C0013261 16/08/2019

FREZYLAC HA 400 G X12 GRECE 17C0013673 23/10/2019

FREZYLAC HA STICK 18GX100 17C0012634 11/04/2019

FREZYLAC HA STICK 18GX100 17C0013665 18/10/2019

FREZYLAC OK DIGEST 400G X12 GRECE 17C0012824 24/05/2019

FREZYLAC OK DIGEST 400G X12 GRECE 17C0013636 16/10/2019

FREZYLAC OK STICK 18Gx100 17C0013385 06/09/2019

FREZYLAC PURE BIO 1 27G X100 17C0012584 04/04/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 27G X100 17C0013707 03/11/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 400G X12 17C0012448 07/03/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 400G X12 17C0012586 05/04/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 400G X12 17C0012781 10/05/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 400G X12 17C0012921 07/06/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 400G X12 17C0012971 19/06/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 400G X12 17C0013509 26/09/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 400G X12 17C0013752 08/11/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 900G X6 17C0012486 13/03/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 900G X6 17C0012591 03/04/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 900G X6 17C0012783 12/05/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 900G X6 17C0012841 22/05/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 900G X6 17C0013063 03/07/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 900G X6 17C0013512 28/09/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 900G X6 17C0013512 03/10/2018

FREZYLAC PURE BIO 1 900G X6 17C0013704 30/10/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 27G X100 17C0012478 16/03/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 400G X12 17C0012476 09/03/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 400G X12 17C0012588 06/04/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 400G X12 17C0012722 05/05/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 400G X12 17C0012795 19/05/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 400G X12 17C0012943 14/06/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 400G X12 17C0013045 04/07/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 400G X12 17C0013741 03/11/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 900G X6 17C0012511 17/03/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 900G X6 17C0012608 05/04/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 900G X6 17C0012684 05/05/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 900G X6 17C0012786 12/05/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 900G X6 17C0012955 15/06/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 900G X6 17C0013085 12/07/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 900G X6 17C0013513 05/10/2018

FREZYLAC PURE BIO 2 900G X6 17C0013693 26/10/2018

FREZYLAC PURE BIO 3 400G X12 17C0012589 06/04/2018

FREZYLAC PURE BIO 3 400G X12 17C0012710 05/05/2018

FREZYLAC PURE BIO 3 400G X12 17C0012825 25/05/2018

FREZYLAC PURE BIO 3 400G X12 17C0012973 21/06/2018

FREZYLAC PURE BIO 3 400G X12 17C0013642 17/10/2018

FREZYLAC PURE BIO 3 900G X6 V2 17C0012609 05/04/2018

FREZYLAC PURE BIO 3 900G X6 V2 17C0012843 24/05/2018

FREZYLAC PURE BIO 3 900G X6 V2 17C0013012 26/06/2018

FREZYLAC PURE BIO 3 900G X6 V2 17C0013108 13/07/2018

FREZYLAC PURE BIO 3 900G X6 V2 17C0013263 16/08/2018

FREZYLAC PURE BIO 3 900G X6 V2 17C0013430 14/09/2018

FREZYLAC PURE BIO 3 900G X6 V2 17C0013662 16/10/2018

FREZYLAC PURE BIO 3 900G X6 V2 17C0013872 29/11/2018

Οι καταναλωτές-γονείς καλούνται, εφόσον έχουν προμηθευτεί τα εν λόγω προϊόντα, να μην τα χρησιμοποιήσουν προληπτικά και να επικοινωνήσουν με τον παιδίατρό τους για εναλλακτικό σκεύασμα.πηγή

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Νέα διανομή τροφίμων σε ωφελούμενους του Προγράμματος Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) του Δήμου Θερμαϊκού.

Σε νέα διανομή τροφίμων θα προχωρήσει ο Δήμος Θερμαϊκού στους ωφελούμενους του Προγράμματος Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) των οποίων οι αιτήσεις υπαγωγής και τροποποίησης έχουν εγκριθεί  μέχρι τις 30-11-2017 στο πλαίσιο υλοποίησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Επισιτιστικής και Βασικής Υλικής Συνδρομής για το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας για τους Απόρους» (ΤΕΒΑ/FEAD).

Η 7^η κατά σειρά διανομή   θα πραγματοποιηθεί  στους Ν.Επιβάτες, στο χώρο του καταστήματος (πρ.Vitro Center) που βρίσκεται στο 21ο χλμ Λ.Θεσσαλονίκης – Μηχανιώνας , στάση ΟΑΣΘ «Ελβετία», σύμφωνα με το παρακάτω πρόγραμμα.

-         Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2017, ώρα από 10:00 π.μ. έως 14:00 μ.μ. για όλους τους ωφελούμενους. 

Τα προϊόντα που θα διανεμηθούν είναι ευπαθή, νωπά και τρόφιμα μακράς διάρκειας (ζυμαρικά, τοματοπολτό, τυρί, γάλα εβαπορέ, φασόλια, ζάχαρη, κοτόπουλο, μαναβική) τα οποία οι δικαιούχοι πρέπει να παραλάβουν αυθημερόν.

Οι ωφελούμενοι του παραπάνω προγράμματος θα ειδοποιηθούν ατομικά ή με γραπτό μήνυμα στο κινητό τους τηλέφωνο ή στο  email τους. Κατά την παραλαβή της  αντίστοιχης ποσότητας θα πρέπει να προσκομίσουν το δελτίο ταυτότητας τους ή το διαβατήριό τους, το ΑΜΚΑ τους ή εξουσιοδότηση εφόσον παραλαμβάνει τρίτο πρόσωπο.

Επίσης θα πρέπει να ληφθεί ειδική μέριμνα για τη μεταφορά των προϊόντων (καρότσι λαϊκής) καθώς  για κάθε δικαιούχο η ποσότητα που θα διανεμηθεί είναι αρκετά κιλά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

‘’Επιδημική έξαρση ιλαράς – Εμβολιασμός’’

Με αφορμή την επιδημική έξαρση ιλαράς σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και πρόσφατα στην Ελλάδα, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συστήνει:

·         τον άμεσο εμβολιασμό με το εμβόλιο ιλαράς – ερυθράς – παρωτίτιδας (εμβόλιο ΜΜR) των παιδιών, των εφήβων και των ενηλίκων, που δεν έχουν εμβολιαστεί με τις απαραίτητες δόσεις. Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, παιδιά, έφηβοι και ενήλικες που έχουν γεννηθεί μετά το 1970 και δεν έχουν ιστορικό νόσου, πρέπει να είναι εμβολιασμένοι με 2 δόσεις εμβολίου για την ιλαρά (με τη μορφή μονοδύναμου εμβολίου ιλαράς ή μικτού εμβολίου MMR).

·          τη διενέργεια της 1^ης δόσης του εμβολίου MMR στην ηλικία των 12 μηνών και τη διενέργεια της 2^ης δόσης τρεις (3) μήνες μετά την 1^η δόση ή – εφόσον έχει παρέλθει το διάστημα αυτό – το ταχύτερο δυνατόν. Σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου, η 2^η δόση μπορεί να γίνει νε μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων από την 1^η.

   Οι συστάσεις αυτές ισχύουν για όσο διάστημα η επιδημική έξαρση ιλαράς είναι σε εξέλιξη και μέχρι να εκδοθεί νεότερη απόφαση της Επιτροπής.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Ξεκινούν τα έργα επέκτασης φυσικού αερίου σε Ν. Μηχανιώνα και Επανομή

Σύμφωνα με ενημερωτική επιστολή που εστάλη εκ μέρους του Γενικού Διευθυντή της ΕΔΑ ΘΕΣΣ κ. Μπακούρα Λεωνίδα προς τον Δήμαρχο Θερμαϊκού κ. Γιάννη Μαυρομάτη, αναφορικά με τα έργα επέκτασης του δικτύου διανομής φυσικού αερίου στο Δήμο Θερμαϊκού, οι εργασίες στην Επανομή θα ξεκινήσουν στις 18 Δεκεμβρίου, ενώ στη Ν. Μηχανιώνα τα έργα έχουν ξεκινήσει ήδη.

Πληροφόρηση είχε ο κ. Μαυρομάτης και για την τροφοδότηση των δύο αυτών περιοχών που θα πραγματοποιηθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2018, επιτρέποντας στα νοικοκυριά του Δήμου να επωφεληθούν από εξοικονόμηση της τάξης του 40% συγκριτικά με το πετρέλαιο, κάτι το οποίο είχε τονίσει και ο ίδιος ο Δήμαρχος σε σχετική του δήλωση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ